Ova neobična vrsta srčanog udara koja čak i ljekare dovodi u zabludu, uzrokovana je lošim protokom krvi u srce, uprkos tome što ne postoje vidljivi dokazi o većoj blokadi arterija. Oko 5% do 25% svih bolesnika s infarktom miokarda imaju normalne ili gotovo normalne koronarne arterije na nalazu koronarografije.
S obzirom na to da nema blokade koronarne arterije ili opstruktivne koronarne arterijske bolesti, MINOCA je često nedijagnostikovana ili pogrešno dijagnostikovana, pa joj se ne pridaje pažnja koju zaslužuje.
U slučaju MINOCA-e, neki od pacijenata imaju zdrav način života, normalan krvni pritisak i nivo holesterola, a nemaju čak ni porodičnu historiju kardiovaskularnih bolesti. MINOCA može predstavljati 25% do 30% svih srčanih udara kod žena (i manje od 10% kod muškaraca).
Pri sumnji na srčani udar ljekari se oslanjaju na klasična snimanja srca kao što je angiografija, no kako ovdje nema blokada, ona je beskorisna te ne otkriva pravi razlog srčanog udara.
Kardiolog Harmoni Rejnolds, MD, s njujorškog medicinskog centra Langone Health s kolegama je proučavao krvne sudove 301 žene koje su imale srčani udar. U svojoj studiji, objavljenoj 2021, zauzeli su drugačiji pristup. Umjesto tipičnog angiograma za traženje arterijskog plaka, koristili su različite oblike snimanja s višim rezolucijama. To im je omogućilo da pogledaju dalje od glavnih koronarnih arterija i potraže probleme negde drugde. Uz 85% MINOCA pacijenata u studiji, mogli su pripisati srčani udar žena malim plakovima i ugrušcima u tim manjim krvnim sudovima.
„Vaš arterijski sastav nalik je stablu. Ima velika debla i sve manje i manje grane. Ako se ugrušak stvori u deblu, može otići u manju granu. Ako je ugrušak dovoljno velik, može srušiti celu granu i ubiti mali deo srca mišića. To je ono što mislimo da se događa kod nekih MINOCA pacijenata“, rekao je Rejnolds.
Napominje i kako pogrešne dijagnoze mogu biti opasne po život. Prema njemu, u četiri godine nakon što neko doživi MINOCA napadaj, ima 13% šanse da će umreti iz bilo kog uzroka i 7% šanse da će doživeti drugi srčani udar.
Kada je u pitanju MINOCA?
U smernicama Evropskog kardiološkog društva navedena su tri kriterijuma koja moraju biti prisutna da bi se postavila dijagnoza MINOCA-e:
-Prisutni su kriterijumi za postavljanje dijagnoze akutnog infarkta miokarda
-Nalaz koronarografije ukazuje na uredan nalaz koronarnih arterija ili je prisutna stenoza lumena koronarne arterije manja od 50%
-Nema dokazanog jasnog uzroka za nastanak akutnog infarkta miokarda
Koji su uzroci?
Uzroci ovog stanja mogu biti različiti. Čak i bez opstruktivnih koronarnih arterija, MINOCA se i dalje može pojaviti zbog ateroskleroze – nakupljanja plaka na unutrašnjim zidovima arterijama. Ali, umjesto da plak pukne, odnosno sam se rastvori i blokira cijelu arteriju, događa se erozija i naslage se postepeno odvajaju sa zidova krvnih žila. Dakle, nema velikog ugruška koji bi mogao blokirati krvne žile i zbog toga se ne može vidjeti na rutinskoj angiografiji.
Najčešći uzroci MINOCA:
Aterosklerotska bolest koronarnih arterija, odnosno prisustvo aterosklerotskog plaka
Spazam koronarne arterije ili malih arterija miokarda (mikrovaskulatura)
Problem sa srcem izazvan intenzivnim emocijama
Miokarditis (upala srčanog mišića)
Tromboembolija i drugi nejasni uzroci, piše Phyfisician focus.