Sve što biste trebali znati o sindromu iritabilnog kolona - nervoznim crijevima

Najčešće gastrointestinalno oboljenje u kliničkoj praksi je sindrom iritabilnog kolona ili 'nervozna crijeva'.

Manifestuje se bolom u trbuhu i poremećajem stolice, u raznim kombinacijama, kojima se ne može naći organski uzrok.

Sindrom iritabilnog kolona karakterišu poremećaji motaliteta crijeva i bolne osetljivosti stomaka. Kod bolesnika s proljevom ubrzan je tranzit fekalne mase kroz ascendentni i transverzalni kolon (debelo crijevo), dok je kod bolesnika sa zatvorom u cjelini usporen.

Pojačana bolna percepcija ispoljava se osetljivošću na distenziju rektuma, ali i ileuma i kolona. Pri tome je osećaj bola, za razliku od zdravih osoba, prisutan u različitim i u udaljenim regionima stomaka.

Na ispoljavanje simptoma iritabilnog kolona bitno utiču psihološki faktori i stresne situacije u životu.

Uzrok nastanka sindroma iritabilnog kolona

Najčešći uzročnici su stres ili napetost. Prva pojava sindroma obično se povezuje sa neposrednim trovanjem hranom ili postojanjem određene alergije na hranu. Simptomi se kod polovine oboljelih javljaju prije 35. godine života ,a kod skoro isto toliko u periodu od 35. do 50. godine. Uglavnom su to žene u dobi od 20 do 30 godina, a i druge osobe stalno izložene stresu.

Simptomi nervoznih crijeva

Klinička slika iritabilnog kolona se ispoljava u tri oblika: bol i zatvor, stalni proljev i naizmjenični zatvor i proljev.

Bol je najčešće lokalizovana u lijevom donjem kvadrantu stomaka. Bol nikada ne budi bolesnika iz sna.
Zatvor se ispoljava objektivno - manje od tri stolice nedeljno, kao otežana, često nepotpuna i bolna pražnjenja. Stolice su često uske kao olovka ili brabonjaste, što je posljedica spazma, debelog crijeva.

Proljev se ispoljava u vidu rijeđih stolica male zapremine, najčešće ujutro ili poslije obroka. Prvo pražnjenje se obično sastoji od stolice normalne konzistencije, a zatim slijedi nekoliko manjih pražnjenja neformirane stolice.

Tipično za ove bolesnike jeste da se simptomi pojačavaju prilikom postojanja permanentnog stresa ili nakon stresnih situacija. Uz bolove bolesnik oseća nadutost, prisutni su gasovi i ima sluzi u stolici.
Napad je propraćen osećajem slabosti i mučnine, bljedilom, ali ne i povraćanjem.

Dijagnoza

Postavljanje dijagnoze je tipično za bolesti koje nemaju potpuno jasnu etiologiju. Uzimaju se anamnestički podaci, vrši se fizički pregled rektosigmoidoskopijom, ginekološki pregled kod žena, pregled stolice na okultnu krv i pregledi mokraće i krvi (SE, krvna slika, urea, kreatinin, glikemija, gvožđe i elektroliti).

Kod starijih od 40 godina, ili ako postoje indikacije i kod mlađih treba uraditi irigografiju s dvojnim kontrastom, odnosno kolonoskopiju. Ako je bol vrlo izražena, treba sprovesti dalja ciljana rendgenološka, endoskopska, ultrazvučna, biohemijska (porfirini, olovo) i druga ispitivanja.

Ukoliko je proljev značajno prisutan, treba sprovesti dalje preglede stolice (paraziti, leukociti), isključiti mogućnost postojanja inflamatornih bolesti crijeva, nedostatak laktaze, loše apsorpcije žučnih kiselina (idiopatski oblici), hipertireozu, alkoholizam i druge uzroke proljeva.

Liječenje sindroma iritabilnog kolona

Pažljivo ispitivanje načina ishrane može da otkrije one faktore koji pogoršavaju simptome (kafa, mlijeko, leguminoze, masna hrana i drugo).

Bol može da povoljno reaguje na primjenu antiholinergika, datih 30 do 45 minuta prije obroka, ali oni često provociraju zatvor. Spazmolitici (mebeverin 135 mg pred obroke i spavanje) bitno pomažu nekim bolesnicima s bolom. U izraženim fazama proljeva mogu se koristiti kodein fosfat (30 mg, 3 do 4 x dan) ili loperamid (2 mg na 6 do 8 h).

Emocionalna podrška bitna je u tretmanu osoba sa sindromom iritabilnog kolona.

Ako postoji psihijatrijski poremećaj, treba ga liječiti odgovarajućim lijekovima, najbolje je to prepustiti psihijatru, prenosi stetoskop.info.

(Cuvajzdravlje.ba)