Jedna od stvari koju mnogi roditelji primijete kod svojih beba je podizanje ruku tokom spavanja, što se često doživljava kao neobično ponašanje. Ovo se može činiti kao nešto što zaslužuje pažnju, ali stručnjaci ističu da u većini slučajeva nije razlog za zabrinutost.
Bebe u prvom periodu života razvijaju motoriku i često prilikom spavanja izvode spontanu seriju pokreta. Na primjer, podizanje ruku može biti povezano s fazom sna tokom koje se aktiviraju mišići koje beba još uvijek uči kontrolisati.
Psihologija spavanja
Iz perspektive psihologije, to su prirodni fizički procesi u okviru razvoja djeteta.
Jean Piaget, pionir u području razvojne psihologije, smatrao je da djeca kroz različite faze kognitivnog razvoja neprestano testiraju i usavršavaju svoje motoričke vještine. Piaget nije razmatrao samo svjestan razvoj, već i nesvjesne fizičke radnje koje dječji mozak stvara, a u kojima su mišićne reakcije tokom sna važne za razvoj ukupne koordinacije.
Erik Erikson, psiholog poznat po teoriji psihosocijalnog razvoja, ukazao je na to da se kroz svaku fazu života dešavaju ključne promjene. U ranom djetinjstvu, dok beba još ne razvija verbalnu komunikaciju, fizički signali poput podizanja ruku mogu predstavljati fazu koja omogućava emocionalno povezivanje sa svijetom i oblikovanje identiteta, kao i početak formiranja međuljudskih odnosa.
Je li ovo povezano s autizmom?
Pitanje koje se često postavlja je ima li podizanje ruku tokom spavanja bilo kakve veze s autizmom.
Takvo oboljenje obuhvata specifične obrasce ponašanja i razvojne poteškoće te u tom slučaju stručnjaci naglašavaju da ovakvi fizički pokreti, posebno u fazama sna, obično nisu povezani s autizmom. Bebe s autizmom pokazuju složenije promjene u ponašanju koje uključuju otežane socijalne interakcije i komunikaciju, ali podizanje ruku tokom spavanja obično je samo dio prirodnog razvoja.
Albert Bandura, čiji rad na teoriji socijalnog učenja ukazuje na važnost modeliranja i imitacije, ističe da čak i u ranom uzrastu, bebe testiraju i prepoznaju društvene signale kroz fizičke reakcije, bez da to nužno ukazuje na patologiju. Ipak, ako postoje i drugi znakovi koji upućuju na kašnjenje u razvoju ili poremećaj, najbolje je posavjetovati se sa stručnjakom.
Kada se obratiti doktoru?
Podizanje ruku tokom spavanja najčešće nije zabrinjavajuće, ali uvijek je važno pratiti ukupni razvoj djeteta. Ako beba osim ovog ponašanja pokazuje i druge smetnje, kao što su problemi s govorom, smanjenje socijalne interakcije ili upornost u ponavljajućim radnjama, obraćanje doktoru ili psihologu može biti koristan korak.
Svaka beba je jedinstvena i razvija se svojim tempom. Važno je omogućiti im sigurno okruženje, u kojem mogu rasti i razvijati se kroz zdravu interakciju s roditeljima i drugim odraslim osobama.