Hronična nesanica može ubrzati starenje mozga

Osobe koje imaju problema sa spavanjem najmanje tri noći sedmično tokom tri mjeseca ili duže, imaju 40 posto veće šanse da razviju demenciju ili blage kognitivne poteškoće u odnosu na ljude koji spavaju normalno, navodi se u studiji objavljenoj u časopisu Neurology. To odgovara ubrzanju starenja mozga za dodatnih 3,5 godina.

„Ovi nalazi dodatno potvrđuju da san nije važan samo za odmor, nego i za očuvanje otpornosti mozga,“ rekao je dr. Diego Z. Carvalho, neurolog sa američke Mayo klinike i jedan od autora studije.

Istraživanje je obuhvatilo 2.750 starijih Amerikanaca koji su na početku bili kognitivno zdravi. Praćeni su gotovo šest godina, a tokom tog perioda 16 posto njih je razvilo nesanicu. Učesnici su redovno radili testove pamćenja i razmišljanja, a dio njih je imao i snimanja mozga.

Rezultati su pokazali da je demenciju ili blage kognitivne smetnje razvilo 14 posto osoba s nesanicom, dok je među onima bez nesanice taj broj iznosio 10 posto. Kod oboljelih od hronične nesanice primijećen je i brži pad kognitivnih sposobnosti.

Zanimljivo je da su promjene na mozgu bile izraženije kod učesnika koji su spavali manje nego inače – kod njih su uočene bijele tačke koje signaliziraju oštećenja krvnih sudova, ali i nakupljanje amiloidnih plakova povezanih s Alzheimerovom bolešću. Njihov nivo bio je sličan onome koji se obično viđa kod osoba s genetskom predispozicijom za Alzheimer (APOE4 varijanta).

„Naši rezultati ukazuju da nesanica može uticati na mozak različitim mehanizmima – ne samo kroz amiloidne plakove, već i preko malih krvnih sudova koji snabdijevaju mozak,“ pojasnio je Carvalho.

Iako studija ne dokazuje da nesanica direktno uzrokuje demenciju, jasno pokazuje povezanost i potrebu za daljim istraživanjima.

Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, demencija pogađa oko 57 miliona ljudi širom svijeta, dok nesanicom pati više od 16 posto populacije u zemljama s dostupnim kvalitetnim podacima.

„Liječenje hronične nesanice važno je ne samo zbog poboljšanja kvaliteta sna, već i zbog zaštite zdravlja mozga u starijoj dobi,“ zaključio je Carvalho.